مانتیس چیست؟

مانتیس های بالغ حشراتی بزرگ هستند و طولی در حدود 5 تا 8 سانتیمتر دارند. بال های جلویی آنها همانند سایر اعضای راسته ی Dictyoptera چرمی است و در هنگام استراحت بر روی شکم تا می شود. آنها به آرامی حرکت می کنند و ترجیح می دهند به جای پرواز کردن از محلی به محل دیگر، بر روی شاخ و برگ گیاهان راه بروند.

مانتیس ها تنها حشراتی هستند که قادرند سر خود را به اطراف بچرخانند این توانایی منحصر به فرد به آنها اجازه می دهد تا از روی شانه های خود اطراف را ببیند. دو چشم مرکب بزرگ و سه چشم ساده (ocelli) در بین آن دو به مانتیس ها کمک می کند تا دنیای اطراف خود را ببینند.

پاهای جلویی به طور مشخصی به طرف جلو خم شده است و به مانتیس اجازه می دهد تا حشرات و طعمه های دیگر را با آنها بگیرد و شکار کند.

گونه های ساکن آمریکای شمالی معمولا به رنگ سبز و قهوه ای هستند. در مناطق گرمسیری در رنگ های مختلفی دیده می شوند. برخی ظاهری شبیه به گل دارند.

عادت غذایی

مانتیس حشره ای گوشتخوار است که هنگام جست و جوی غذا، به شکل حیله گرانه ای ظاهری فروتن به خود می گیرد. مانتیس ها فعالانه شکار نمی کنند بلکه بدون اینکه دیده شوند کاملا بی حرکت برروی برگ یا شاخه منتظر می مانند تا هر حشره ای را که از نزدیکی آنها در خال عبور است بربایند.

وقتی شکار به محدوده ی مورد نظر نزدیک می شود مانتیس پاهای جلویی خود را به جلو پرتاب می کند و حشره را می گیرد. برجستگی های خار مانند موجود بر روی بخش درونی چنگال ها شانس فرار را برای طعمه به حد اقل می رساند. مانتیس قبل از هر کاری سر طعمه را قطع می کند.

مانتیس ها گاهی به عنوان حشرات مفید برای مزارع شناخته می شوند زیرا آنها حشرات مضر را شکار می کنند. با این وجود یک مانتیس گرسنه در هنگام تغذیه بین حشرات تفاوتی قائل نمی شود و ممکن است حشرات مفید را نیز شکار کند. برخی از مانتیس ها می توانند حتی از مهره دارانی مثل مرغ مگس خوار و مارمولک ها نیز تغذیه کنند. همچنین هم نوع خواری در بین آنها بی سابقه نیست.

چرخه ی زندگی

اعضای خانواده ی Mantodae دارای دگردیس ساده یا ناقص هستند که شامل سه مرحله می باشند: تخم،نوزاد (نمف)، بزرگسال.

ماده بعد از جفتگیری تخمگذاری می کند. تخم ها به صورت دسته درون یک پوشش اسفنجی سخت که اوتکا نامیده می شود گذاشته می شود. در برخی از گونه ها مانتیس ماده تا زمان خروج نوزادان در کنار تخم ها می ماند و از آنها نگهبانی می کند و آنها را در مقابل زنبورهای انگل که درون تخم های مانتیس تخم گذاری می کنند محافظت می کند. نوزادان بعد از 3 هفته تا 6 ماه از تخم خارج می شوند و با سوراخ کردن اوتکا از آن بیرون می آیند.

نمف ها مدل کوچک شده ی مانتیس های بزرگسال هستند. انها در حین رشد پوست اندازی می کنند و این کار را تا زمانی که بال ها به اندازه ی کافی رشد کند ادامه می دهند.

مانتیس ماده به داشتن یک عادت خاص معروف است و آن کندن سر مانتیس نر بعد از جفتگیری می باشد. به نظر می رسد این رفتار در ماده هایی که در طبیعت زندگی می کنند بسیار نادر تر از انهایی است که در اسارت به سر می برند.

سازگاریهای ویژه و دفاع:

اصلی ترین راه دفاع در بین مانتیس ها استتار است. مانتیس از طریق همسان شدن با محیط، خود را از چشم دشمنان و همچنین طعمه های خود مخفی نگه می دارد. آنها ممکن است به کمک رنگشان شکل چوب، برگ، پوست درخت و گل ها را تقلید کنند.

مانتیس ها دشمنان زیادی دارند اما مهمترین انها پرندگان هستند. مانتیس های بزرگ برای دور کردن شکارچی از پاهای جلویی بلند و خاردار خود استفاده می کنند. مانتیس های کوچکتر که قادر نیستند از این طریق دشمنان خود را بترسانند، با باز کردن ناگهانی بال های خود که رنگ هایی درخشان به همراه چشم های کاذب دارند سعی می کنند شکارچی را بترسانند. این تاکتیک تنها زمانی لزوم می یابد که مانتیس دیده شده باشد. اولین خط دفاعی مانتیس پرهیز از دیده شدن است.

اکثر مانتیس ها برای بقا به خوبی استتار می کنند به عناون مثال مانتیس های علفزی معمولا سبز و مانتیس های درختی معمولا قهوه ای هستند.

در استرالیا و آفریقا برخی از مانتیس ها بعد از آتش سوزی پوست اندازی می کنند و به رنگ سیاه در می آیند تا با محیط همرنگ شوند.

مانتیس ها با اینکه سمی نیستند ولی برای دفاع از خود دشمن را گاز می گیرند. برخی از گونه ها برای ترساندن شکارچی هوا را با فشار از طریق اسپیراکل بیرون می دهند و صدایی هیس مانند تولید می کنند. برخی از مانتیس ها که در شب پرواز می کنند قادرند صدای اکولوکیشن خفاش ها را تشخیص داده و برای جلوگیری از خورده شدن ناگهان تغییر مسیر دهند.

پراکندگی

حدود 2300 گونه مانتیس در جهان وجود دارد.

مانتیس ها در هردو آب و هوای معتدل و گرمسیری و در همه جا غیر از قطب زندگی می کنند.

20 گونه از آنها بومی آمریکای شمالی است.