ستاره های دنباله دار

ستاره دنباله دار يك جرم آسماني يخي است كه دور خورشيد مي گردد. بيشتر ستاره هاي دنباله داري كه از زمین ديده مي شوند، در مدارهايي بلند و بيضي شكل دور خورشید مي گردند. ستاره دنباله دار از يك هسته (متشكل از خاك، گرد و غبار و گاز و یخ) تشكيل شده كه به وسيله يك جو ابري به نام كما (بخارآب، دي اكسيد كربن و گازهاي ديگر) و يك يا دو دنباله بلند (ساخته شده از گرد و غبار و گازهاي يونيزه شده) احاطه شده. دنباله موقعي كه ستاره دنباله دار به خورشيد نزديك است، بزرگ مي شود.

دنباله بلند يوني ستاره دنباله دار به خاطر نيروي بادهاي خورشيدي هميشه از خورشيد دورتر قرار مي گيرد. بلندي دنباله مي تواند به 250 ميليون كيلومتر برسد و بيشترين چيزي كه ما از يك ستاره دنباله دار مي توانيم ببينيم همين دنباله است. ستاره هاي دنباله دار فقط وقتي كه نزديك خورشيد و در مدارهاي بيضي هستند، قابل ديدن هستند.

بيشتر ستاره هاي دنباله دار به قدري كوچك يا به قدري ضعيفند كه بدون تلسكوپ ديده نمي شوند. اما بعضي از ستاره هاي دنباله دار چند هفته با چشم غيرمسلح قابل ديدن هستند. علت قابل ديدن بودنشان اين است كه از نزديك خورشيد عبور مي كنند. ما به خاطر اين مي توانيم ستاره هاي دنباله دار را ببينيم كه گاز و گرد و غباري كه در كما هاي آنها هستند و همچنين دنباله ها، نور خورشيد را بازتاب مي دهند. همچنين گازها انرژي اي را كه از خورشيد جذب كرده اند آزاد مي كنند كه اين باعث مي شود تابناك و درخشان شوند.

ستاره شناسان ستاره هاي دنباله دار را بر اين مبنا طبقه بندي مي كنند كه چقدر طول مي كشد آنها دور خورشيد بگردند. آنهايي كه در دوره كوتاه تري دور خورشيد مي گردند كمتر از 200 سال طول مي كشد تا يك دور گردششان به دور خورشيد را كامل كنند. در حالي كه 200 سال يا بيشتر زمان مي برد تا آنهايي كه مدت بيشتري طول مي كشد تا به دور خورشيد بگردند يك دور گردششان را كامل كنند.

ستاره شناسان باور دارند كه ستاره هاي دنباله دار، از مجموعه اي از گاز، يخ، سنگ و گرد و غبار تشکیل شده اند كه حدود 4.6 ميليارد سال پيش سياره هاي خارجي تر هم از آنها درست شده اند. بعضي از دانشمندان باور دارند كه ستاره هاي دنباله دار در ابتدا مقداري آب و مولكول هاي با پايه كربن را به زمين آورده اند كه زمينه حيات در زمين را به وجود آورده.

هسته: هسته ستاره دنباله دار عبارت از يك توپ يخي و ذرات گرد و غبار سنگي است و به طورکلی شبيه يك گلوله برفي كثيف است. يخ به طور كلي از آب يخ زده تشكيل شده. اما ممكن است شامل مواد يخ زده ديگر مثل آمونياك، دي اكسيد كربن، مونوكسيد كربن و متان هم باشد. دانشمندان باور دارند كه هسته بعضي از ستاره هاي دنباله دار ممكن است نازك و شكننده باشد چون چندين ستاره دنباله دار بدون دليلي كه مشهود باشد از هم پاشيده اند. ولي به هر حال هسته حتی اگر خيلي كوچك هم باشد، با اين همه بيشتر جرم ستاره دنباله دار را در خود دارد. پهناي هسته بيشتر ستاره هاي دنباله دار ده مايل (16 كيلومتر) يا كمتر از اين است. ولي قطر بعضي از آنها هم حدود يك ميليون مايل يا 1.6 ميليون كيلومتر است.

كما: كما فضايي تقريباً از گاز است كه هسته را احاطه كرده است و حدود يك ميليون كيلومتر عرض دارد. هنگامي كه ستاره دنباله دار به منظومه شمسي داخلي تر نزديك مي شود، گرماي ناشي از خورشيد مقداري از يخ روي سطح هسته را بخار مي كند و ذرات گاز و گرد و غبار را به فضا بيرون مي دهد. اين همان كماست. كما ازتركيب بخار آب، گاز دي اكسيد كربن، آمونياك، گرد و غبار و گازهاي طبيعي كه از هسته خاكي تصعيد شده، تشكيل شده. كما و هسته سر ستاره دنباله دار را تشكيل می دهند.

دنباله يوني: دنباله اي كه از گازهاي يوني است. باد خورشيدي بعضي از گازها را به يون تبديل مي كند. جريان اين يون ها از كما دور مي شود و يك دنباله يوني را به وجود مي آورد. دنباله يوني به خاطر وجود بادهاي خورشيدي (بادهاي خورشيدي يون هايي هستند كه با سرعت بالا از سمت خورشيد جريان پيدا مي كنند) كه آنها را دفع مي كند، هميشه رويش را از خورشيد بر مي گرداند. وقتي كه ستاره دنباله دار به خورشيد نزديك مي شود، دنباله يوني عقب مي ماند و وقتي كه ستاره دنباله دار خورشيد را ترك مي كند، دنباله يوني به جلو مي رود. هنگامي كه دنباله از خورشيد دور مي شود، از بين مي رود. طول دنباله ستاره دنباله دار مي تواند به بيش از 100 ميليون كيلومتر هم برسد.

دنباله گرد و غبار: امواجي كه از خورشيد ساطع مي شود، ذرات گرد و غبار را از كما دور مي كند. اين ذرات دنباله ای به نام دنباله گرد و غباري را تشكيل مي دهند.

مدار ستاره دنباله دار

مدار ستاره دنباله دارستاره هاي دنباله دار در مدارهاي بسيار بيضي شكل دور خورشيد مي گردند. سرعت آنها وقتي كه نزديك خورشيدند خيلي زياد مي شود. ستاره هاي دنباله دار وقتي روشن مي شوند كه به خورشيد نزديك مي شوند و تبخير مي شوند وگرنه ستاره هاي دنباله دار در قسمت بيشتر مسير مدارشان تاريك و غير قابل ديدن هستند.

بعضي از ستاره هاي دنباله دار با خورشيد برخورد مي كنند يا آن قدر به خورشيد نزديك مي شوند كه مي سوزند.

يك نظريه جديد مي گويد كه ستاره هاي دنباله دار با تركيب آب يخ زده زمين را بمباران مي كنند. اين گلوله هاي برفي در جو بخار مي شوند و به بخار آب زمین اضافه مي شوند و به محيط زمين مي آيند.

بخش های ستاره دنباله داربه طور كلي باور بر اين است كه ستارگان دنباله دار تركيباتي از ماده پایه ای براي زندگي را دارند. اين مواد در تشكيل ستارگان و سیارات مورد استفاده قرار گرفته اند. به عنوان مثال عناصر غني از پايه كربن احتمالاً كليدهايي درباره طبيعت مواد سازنده منظومه شمسی ما به دست مي دهند. اما مهم تر از آن اين است كه شواهدي وجود دارد كه بر اساس آن ستاره هاي دنباله دار آب را به زمين آورده اند و زندگي را بر روی زمین امكان پذير كرده اند.