معرفی وسایل آزمایشگاه

فهرست مطالب پنهان

در این پست بنا به درخواست دوستان عزیز به معرفی اجمالی وسایل آزمایشگاهی می پردازیم


لوله آزمایش:

مقدار كمی از مایع را در خود جای می دهد و وسیله ای برای اندازه گیری نیست امـا می توان واكنشی را در آن مشاهده كرد


بشر:

 ظرفی است شیشه ای استوانه ای شكل (مدرج وغیر مدرج)كه در یك طرف لبه ی آن فرورفتگی وجود دارد این فرورفتگی انتقال مایع به ظرف دیگر را آسان می كند.بشر به اندازه های حجمی متفاوت موجود است. آن را روی سه پایه و توری نسوز قرار می دهند برای تبخیر ،گرم كردن،صاف كردن وغیره…  كاربرد دارد


بورت:

در تیتراسیون اسید و باز مورد استفاده قرار می گیرد.


ارلن:

ارلن (یا ارلن مایر) یک ظرف مخروطی با گردن نسبتا باریک در حجمهای مختلف است و قسمت بالای آن باریكتر و اندكی برگشته و قیفی شكل است، بدین وسیله هم می توان از ریختن مایع  به بیرون جلوگیری كرد و هم می توان مایع را به داخل آن آسانتر ریخت.

ارلن ممكن است ساده یا مدرج باشد. از نوع مدرج آن برای برداشتن حجم معینی از مایع یا تعیین تقریبی حجم مایع استفاده می شود اما نوع ساده آن برای استفاده از كارهای گوناگون مانند گرم كردن مایعات، مخلوط کردن و حتی نگه داری مایعات و یا به عنوان جمع کننده محصول تقطیر در عمل تقطیر و یا جمع کننده مایع خارج شده از قیف جدا کننده در هنگام عمل استخراج نیز استفاده می شود


جالوله ای:
وسیله ای چوبی،پلاستیكی و فلزی كه برای نگهداری لوله آزمایش كاربرد دارد.


قیف جدا کننده(دکانتور):

وسیله‌ای است که مایعات را بر اساس شاخص چگالی از هم جدا می‌کند مثلا اگر مخلوط یک ماده آلی و آب را که با هم قابل اختلاط نیستند در مخزن این وسیله بریزیم بر حسب چگالی، مواد در داخل این ظرف تفکیک می‌شود و ماده با چگالی بالاتر در زیر قرار میگیرد و وقتی شیر زیر ظرف را باز کنیم مایعی که دارای چگالی بالاتر است و در زیر قرار گرفته، از دستگاه خارج می‌گردد تا اینکه به مرز جدایی مایعات برسد، در چنین حالتی شیر را می‌بندیم و ظرف دوم را در زیر قیف جدا کننده قرار میدهیم و شیر را باز میکنیم و در نهایت قیف جدا کننده با موفقیت دو مایع مخلوط را از هم جدا می‌کند.

ابزار مخروطی شكل است كه در قسمت پایین آن لوله باریك و بلندی قرار دارد. نوك این لوله مورب است. از قیف برای انتقال محلول از ظرفی به ظرف دیگر استفاده می شود (به عنوان مثال برای انتقال محلول به بورت، استوانه مدرج، بالن حجمی، قیف جداکننده (قیف شیردار)، ارلن و… از قیف استفاده می شود) برای این كار، محلول موردنظر را نخست در بشـر ریخته سپس به كمك قیف تمـیز به ظرف دلخواه منتقل می شود.

از قیف برای جدا كردن مایع از جامد نیز می توان استفاده كرد. این كار در شیمی تجزیه وزنی برای صاف كردن رسوبها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. برای این كار نخست باید قیف راشست و خشك كرد سپس كاغذ صافی متناسب با قیف و با ذره های رسوب برگزید (كاغذ صافی با قیف مناسب است كه پس از قرار دادن در قیف حدود 5/0 تا 5/1 سانتی متر از لبه قیف پایینتر باشد. و زمانی متناسب با ذره های رسوب است كه آب زیر صافی كاملاً زلال باشد.)

برای گذاشتن كاغذ صافی در قیف ابتدا باید آن را چندین بار تا كرد، به شكل قیف درآورد و در آن گذاشت. برای این كه كاغذ به قیف بچسبد باید آن را خیس كرد و با انگشت تمیز كاغذ صافی را كاملاً به جداره قیف چسباند. اگر كاغذ صافی كاملاً به قیف نچسبد و حبابهای هوا بین كاغذ و جداره داخلی قیف بماند عمل صاف كردن كند می شود.

1- همزن شیشه ای 2- پایه 3- مخلوط معلق جامد در مایع 4- کاغذ صافی 5- قیف ساده 6- بشر 7- مایع زلال


 

دو نوع پیپت وجود دارد (1) پیپت ساده و (2) پیپت مدرج،

پیپت ساده، مانند بورت درجه بندی شده است و صفر آن در بالا قرار دارد و باید آن را مانند بورت روی درجه صفر تنظیم و تا آخر خالی كرد.

از پیپت برای برداشتن حجمهای مختلف و نسبتا کم استفاده میشود.  برای پر كردن پیپت، نخست باید نوک پیپت را در ته محلول قرار داد تا هنگام مكیدن محلول هوا داخل پیپت نشود. زیرا در این صورت محلول به سرعت بالا می آید و وارد دهان می شود. وقتی سطح محلول حدود 2 میلی لیتر از خط نشانه گذشت، باید دهانه پیپت را با انگشت بست و آن را با ظرف محلول بالا آورد تا هم سطح چشم شود و به طور عمودی نگاهداشت. با كم كردن فشار انگشت، قطره قطره، محلول اضافی را خارج كرد تا سطح زیرین مایع به خط نشانه برسد و در این وضعیت دوباره با فشار انگشت بر دهانه پیپت مانع خارج شدن مایع شد. سپس باید نوك پیپت را از محلول خارج نموده و در ظرفی كه محلول در آن باید ریخته شود قرار داد. برای خالی كردن پیپت، فشار انگشت را باید كم كرد. هنگام خارج كردن پیپت از ظرف دوم، ظرف را باید كج كرد و نوك پیپت را در جایی كه محلول نباشد، به جداره ظرف تماس داد. به این ترتیب قسمتی از مایع كه در نوك پیپت مانده خارج می شود. برای خارج كردن این قسمت از مایع نباید به داخل پیپت فوت كرد


دستگاه تقطیرساده:

برای جدا سازی مخلوط دو مایع مثل آب و الکل که نقطه جوش متفاوتی دارند استفاده می شود


استوانه مدرج

استوانه ای است پایه دار در حجمهای مختلف که از آن میتوان برای برداشت و انتقال حجمهای بزرگتر از پیپت استفاده کرد لبه آن مانند بشر، برگشتگی شیارمانندی برای خالی كردن محلول دارد. تفاوت درجه بندی آن با بورت و پیپت در این است كه درجه های كوچكتر آن در پایین قرار دارد. (دقت اندازه گیری پیپت و بورت را ندارد


آبفشان(پیست)

ظرف محتوای آب مقطر است كه برای شستشوی رسوب یا اضافه كردن آب مقطر به كار می رود.


بالن ژوژه (حجمی):

برای تهیه محلول با غلظت معین به کار می رود.مقدار لازم ازماده برای غلظت مورد نظر را داخل آن ریخته و سپس حلال را به تدریج افزوده وتکان می دهیم تا سطح محلول به خط نشان برسد.


چراغ الكلی:

چراغ كار آزمایشگاه است با حرارت كمتر و معمولا در نبود چراغ بونزن استفاده می شود.


سه پایه فلزی و توری نسوز:

توری نسوز وسیله ای مشبك فلزیی كه قسمت وسط آن روكشی نسوز دارد و روی سه پایه قرار گرفته تا حرارت مستقیم به آنها نرسد و حرارت پخش شود.


ظرف پتری:

این ظرف پلاستیكی و برای مشاهده نمونه‌های زنده با میكروسكوپ تشریح یا استریو میكروسكوپ مناسب است.


لوله کنوکسیون مایعات:

این وسیله از جنس شیشه بروسیلیکات و مقاوم در برابر شوک حرارتی می باشد و برای نمایش انتقال گرما به روش همرفت می باشد


قطره چکان

لوله شیشه ای است که نوک آن باریک شده و در انتهای آن لاستیکی قرار دارد. هنگام استفاده لاستیک را فشار دهید تا قطره چکان پر شود و با فشار مجدد لاستیک ، قطره قطره محلول خارج می شود


پنس فلزی:

برای برداشتن اجسامی که نباید آن ها را با دست برداشت از پنس فلزی استفاده می کنند. مانند فلزات داغ و یا جمع آوری ذرات فلز مانند سدیم و جابجا کردن وزنه های ترازو به کار می رود.


کروزه یا بوته

که از چینی یا فلز درست شده که برای ذوب کردن اجسام یا سوزاندن آن ها در کوره به کار می رود.


کپسول چینی

برای تبخیر و خشک کردن محلول ها به کار می رود.


ها ون

که ممکن است چینی یا شیشه ای باشد برای ساییدن و مخلوط کردن ( اجسام خمیری ) از آن استفاده می شود. برای نرم کردن اجسام سخت ابتدا آن ها را توسط چکش باید خرد کرد .ضمنا دسته هاون را به طور عمودی به جسم نزنید بلکه با ملایمت عمل ساییدن را انجام دهید


حمام آب یا بن ماری

از این اسباب برای حرارت دادن توسط آب گرم استفاده می شود..


سانتریفوژ :

که در اثر چرخش باعث جدا شدن رسوب ها از محلول ها می شود.


چوب پنبه سوراخ کن :

چند میله فلزی تو خالی است که در داخل هم قرار دارند ، برای استفاده به هر قطر که لازم باشد میله را روی چوب پنبه قرار دهید و میله عمودی را با دست بچرخانید تکه های چوب پنبه داخل لوله را با دیگری جدا کنی


دسیکاتور :

در قسمت پایین آن جسم جاذب الرطوبه ای وجود دارد که هوای داخل را خشک می نماید کروزه های داغ را داخل آن آن قرار داده تا سرد شوند.


کاغذ صافی

برای جداسازی ناخالصی و جداسازی اجزای مخلوط استفاده می شود.


چراغ گازی(چراغ بونزن):

چراغ گازی آزمایشگاهی است در این چراغ یك گاز سوختی متان یا بوتان با هوا مخلوط شده و می سوزد به یاد مخترع آن بونزن (شیمیدان آلمانی )نامگذاری شده است.

درباره این مطلب نظر دهید !