کانی ها

 

 

بشر از دير باز به فكر مطالعه درباره زمين و ساختمان دروني آن بوده است از آنجا كه مطالعه مستقيم اعماق زمين غير ممكن است بيش تر مطالعات درباره زمين به روش غير مستقيم است.

عميق ترين چاهي كه جهت مطالعه مستقيم حفر شده است در شوروي سابق حدود 13 كيلومتر است در صورتي كه شعاع كره زمين در حدود 6400 كيلومتر است

 

راههاي مطالعه غير مستقيم زمين:

 

 آتشفشانها – چشمه هاي آب گرم – امواج زلزله – سنگهايي كه از ساير نقاط منظومه شمسي به زمين رسيده اند.

 

لايه هاي زمين:

 

   - هسته

 

   - گوشته

 

   - پوسته

 

الف:هسته: داغ ترين قسمت زمين كه از دولايه تشكيل شده است لايه داخلي حالت جامد لايه خارجي حالت مايع است.

هسته زمين بيش تر از عناصر آهن و نيكل ساخته شده است.

خاصيت مغناطيسي زمين به خاطر همين دو عنصر در هسته مي باشد.

 

ب:گوشته: در اطراف هسته قراردارد كه از دو قسمت

نرم كره(خميري شكل) و سنگ كره(قسمت سنگي)

مواد سازنده گوشته: سيلسيم – اكسيژن- آهن منيزيم-كلسيم

 

ج:پوسته: خارجي ترين لايه زمين است كه سطح آن داراي برجستگي(كوهها) و فرو رفتگي ها(اقيانوسها) مي باشد ضخامت آن متفاوت است.

در زير قاره ها 20 تا 60 كيلومتر – در زير اقيانوسها 8 تا 12 كيلومتر است.

 

پوسته در زير اقيانوسها شبيه لايه پايين پوسته قاره اي مي باشد.

نرم كره: قسمت خميري شكل گوشته را نرم كره گويند.

 

سنگ كره: پوسته سنگي و سخت زمين همراه با قسمت سنگي گوشته را سنگ كره گويند

سنگ كره بر روي نرم كره قراردارد و گاهي به آرامي جابه جا مي شود كه موجب وقوع زلزله مي شود.

 

 

 

کانی ها، اجزای تشکیل دهندۀ سنگ کره

 

 

ویژگی کانیها:

کانی ها اجزای سازنده سنگ ها می باشند که دارای ویزگی های زیر می باشند.

 

کابرد کانی ها

شرایط تشکیل کانی ها

 

شناسایی کانی ها

 

 

خواص فیزیکی:

در بررسی کانی از ویژگی هایی مانند شکل بلور، رنگ کانی، رنگ خاکه، جلا، خاصیت اهن ربایی، سختی کانی،شفافیت استفاده شود.

 

خواص شیمیایی:

استفاده از ویژگی های شیمیایی کانی مانند رنگ شعله و یا واکنش کانی با اسید

 

خواص نوری:

بررسی نمونه های نازک از کانی در زیر میکروسکوپ های نوری،الکترونی

 

کانی های نامهربان

 

برخی از کانی ها در طبیعت وجود دارند که برای سلامتی انسان ضرر دارند. هنگام برخورد با این کانی ها با رعایت اصول علمی و بهداشتی می توان از آسیب آنها در امان بود. کانی آزبست از این گروه است. این کانی
که به صورت رشتهٔ الیاف طبیعی (شکل ۵) وجود دارد، پس از استخراج از معدن، به دلیل مقاومت زیاد در برابر گرما و کشش در تهیهٔ لنت ترمز، لباس های ضد حریق، سقف های کاذب و ... استفاده می شود.
در صورتی که این الیاف از داخل لنت ترمز، لباس های ضدحریق و ... وارد هوا شوند، از طریق تنفس وارد شش ها می شوند و به دیوارهٔ شش می چسبند و سلول های شش را به سلول های سرطانی تبدیل می کنند.
در برخی از کشور ها استفاده از این کانی در صنعت ممنوع شده است.

 

 

طبقه بندی کانی ها

 

یکی از مهم ترین ملاک های تقسیم بندی آنها، ترکیب شیمیایی آنهاست. بر این اساس کانی ها به طور کلی به دو دستهٔ زیر تقسیم بندی می شوند.
۱ سیلیکات ها: این گروه از کانی ها عنصر سیلیسیم در خود دارند و عمدتاً از انجماد و تبلور مواد مذاب حاصل می شوند مانند کوارتز و مسکوویت.
۲ غیر سیلیکات ها: این گروه از کانی ها فاقد عنصر سیلیسیم هستند مانند فیروزه، هالیت و هماتیت.

 

نام گذاری کانی ها

 

-1 نام محل کشف (مسکوویت در مسکو)

-2 نام کاشف( کوولیت از نام دانشمند کوولی گرفته شده است)

-3 ویژگی کانی (رنگ یا خواص آن مانند جذب آهن ربا شود)

-4 افتخار دانشمندان (بیرونییت از نام ابوریحان بیرونی گرفته شده است.)

 

کانی های ملی

 

 

 

سوالات تکمیلی:

 

 

- یک ماده چه ویزگی هایی باید داشته باشد تا کانی نامیده شود.

 

-برای بوجود آمدن کانی چه راه هایی وجود دارد.

 

- چرا یک کانی به رنگ های گوناگونی ممکن است دیده شود.

 

- ک کانی چه ویزگی هایی باید داشته باشد تا در جوهر سازی استفاده شود.

 

-گچ و نمک در چه نوع آب و هوایی تشکیل می شوند.

 

-چرا الماس نسبت به گرافیت بسایر سخت است.