علت جریان های دریایی

علت جریان های اقیانوسی (دریایی)

دردریاها واقیانوس ها،رودهای بزرگی جاری هستند که به «جریان های دریایی یا اقیانوسی »معروف هستند.مهمترین و بزرگترین این جریان ها گلف استریم Gulf-Stream،یعنی «جریان خلیجی»است،زیرا نقطه شروع آن از خلیج مکزیک است.گلف استریم ابتدا ازکنار ساحل ایالات متحده ی آمریکا می گذرد وسپس به طرف مشرق می پیچدودراقیانوس اطلس پیش می رود.وقتی که این جریان از خلیج مکزیک دور شد،رنگ آبی روشن پیدا می کندوعرض آن در حدود160km (بیش از 90km)ََ وعمق آن چندصدمتر(500متر) می شود.سرعت آن هم بسیار زیاد است سرعتی بیش از 9kmدر ساعت است(حتی 13کیلومتردر ساعت هم آورده شده) ودر بیشتر جاها تقریباً روزی 160کیلومتر پیش می رودودرهر دقیقه بیش از 4میلیون تن آب را حرکت می دهد.این مقدار آب هزار برابرمقدارآبی است که رود می سی سی پی جابه جا می کند.

ه طور کلی ،دمای گلف استریم به اندازه 10تا 15درجه زیادتر از دمای آب های اطراف خود است.این جریان دریایی،به سوی اروپای شمالی پیش می رودوچون درجه ی حرارت آن زیاد است،هوای بعضی کشورهای شمالی اروپا را ملایم ومطبوع می کند وازشدت سرمای آنها در زمستان می کاهد.

حرکت جریان های اقیانوسی به سه عامل بستگی دارد:1-تابش خورشید2-حرکت زمین3-جریان بادها.
1-تابش خورشید:

می دانیم که زمین طوری به دور خورشید می گردد که همیشه منطقه استوا در برابر خورشید قرار می گیرد؛یعنی نور خورشید براستوا عمودمی تابد.بنابراین،دریاهای نزدیک به استوا،حرارت بیشتری از دریاهای قطبی به دست می آورند.این عامل به تنهایی کافی است تا آب اقیانوس ها را به حرکت درآورد.زیرا خورشید آب های سطح دریا را در منطقه استوا گرم ومنبسط می کندودر نتیجه سطح دریا در استوا چندین سانتیمتر در استوا بالاتر می آید.این بالا آمدن سطح آب زیا دنیست،اما همین مقدار کم،نسبت به آب های اطراف ،شیب مختصری ایجاد می کند.لزا این آب های گرم استوایی، از دوسو به سوی قطب شمال وجنوب سرازیر می شوند؛درنتیجه آب های سردسنگین تر منطقه ی قطبی زیراین آب های گرم فرو می روندواز همان زیر،آهسته به طرف استوا جریان می یابند.

این جابه جا شدن آب های گرم استوایی وآب های سرد قطبی،یکی از مهم ترین عوامل ایجادجریان های اقیانوسی است.

2-تأثیرحرکت زمین:

می دانیم که زمین ازمغرب به مشرق به گرد خود می چرخد.سرعت گردش زمین در استوا حدود1800kmدر ساعت است.این سرعت زیاد باعث می شود آب های سطح دریاازگردش زمین کمی عقب بماندوچون گردش زمین به طرف مشرق است،آب ها در سواحل غربی توده می شوندوکمی بالا می آیند.وبه سمت غرب منحرف می شوند.

گردش زمین نه تنها برآب ها وبادها،بلکه برتمام اشیای در حال حرکت،مثل قایق،موشک وحتی برتوپ پرتاپ شده هم تاثیر می گذاردوباعث می شود همه ی آنها کمی به سوی غرب منحرف شوند.

3-تأثیربادها :

می دانیم که بادهای همیشگی بادهایی هستندکه از خارج از منطقه ی گرم استوایی پیوسته به سوی استوا می وزند.بادهای همیشگی در هردو نیم کره به طوراریب به طرف استوا می وزندوجهت آن ها از شرق به سوی غرب است.فشار شدید این بادها در شمال وجنوب استوا،آب ها ی دریاها را به طرف غرب می راندوهمین حرکت آب ها به سوی غرب،جریان های بزرگی را به وجود می آورد.

نتیجه این است که عامل گفته شده،یعنی تابش خورشید،گردش زمین وفشاربادها،دست به دست هم می دهند وجریان های اقیانوسی را ایجاد می کنند.

درباره این مطلب نظر دهید !