فازها (گام ها) ي ماه، از هلال ماه تا ماه کامل

فازهای ماه عبارتند از: 1- ماه نو 2- ربع اول 3- ماه كامل 4- ربع آخر و فازهای بین اینها.

برای درک بهتر فازهای ماه، توجه به این نکته لازم است که همیشه نیمی از ماه به وسیله خورشید روشن می شود که البته کاملاً هم منطقی است. اما لازم است این وضعیت را تجسم کنیم تا فازها را بهتر بفهمیم.

در زمان های خاصی ما هم قسمت روشن و همه قسمت سایه ماه را می بینیم. به این ترتیب تصاویری از ماه به وجود می آید که همگی ما با آنها آشنا هستیم. همچنین باید توجه داشته باشیم که بخش سایه ماه با چشم غیرمسلح قابل دیدن نیست.

بنابراین توضیحی که برای نحوه ایجاد فازهای ماه می توان ارایه داد این است که همان طور که ماه به دور زمین می گردد، با زاویه تغییر (موقعیت نسبی) زمین، ماه و خورشید، فازهای ماه ایجاد می شود.

ماه نو موقعی رخ می دهد که ماه بین زمین و خورشید قرار می گیرد. در این شرایط سه شیء تقریباً در یک صف قرار دارند. تمام بخش روشن ماه هم در پشت آن است. یعنی در نیمه ای که ما نمی توانیم ببینیم.

هنگامی که ماه کامل است، زمین، ماه و خورشید تقریباً در یک صف هستند، درست مثل ماه نو. اما ماه در مقابل زمین است. به طوری که تمام قسمت روشن ماه رو به ما است و قسمت سایه به طورکامل از دید پنهان است.

ربع اول و ربع آخر (هر دو به عنوان نیمه ماه شناخته می شوند)، موقعی اتفاق می افتد که ماه نسبت به زمین و خورشید زاویه 90 درجه دارد. بنابراین ما به طور دقیق نیمی از ماه را روشن و نیمی را تاریک می بینیم.

اگر این این چهار مرحله کلیدی را درک کنیم، به آسانی می توانیم فازهای بین اینها را هم تجسم کنیم چراکه بخش روشن به تدریج و در بین این فازها در تردد است.

ماه هم مثل خورشيد، در شرق طلوع و در غرب غروب مي كند و مثل خورشيد در خط افق ظاهر مي شود. زمان طلوع و غروب ماه به فاز ماه بستگي دارد. ماه هر روز 30 تا 70 دقيقه ديرتر از روز قبل طلوع مي كند. در هنگام ماه نو، حدود همان موقعي كه خورشيد طلوع مي كند، ماه هم طلوع مي كند. همچنان كه روزها می گذرند، ماه در طول روز يعني بعد از طلوع خورشيد طلوع مي كند. ماه روز بعد ديرتر طلوع مي كند و هنگام شب غروب مي كند. به این ترتیب هر شب نسبت به شب های پيش ديرتر و ديرتر غروب مي كند.

در هنگام ماه كامل زمان هاي طلوع و غروب ماه طوري پيش مي رود كه ماه تقريباً در همان موقع كه خورشيد طلوع مي كند، غروب مي كند. هنگامي كه ماه به ماه نيمه و بعد ماه هلالي تبديل مي شود و به سمت ماه جديد حركت مي كند، در طول شب و بعد از غروب خورشيد طلوع مي كند و در شب هاي بعد ديرتر و ديرتر طلوع مي كند. سپس در طول روز و بعد از اين كه خورشيد طلوع مي كند غروب مي كند. در نهايت ماه به قدري در شب دير طلوع مي كند كه ديگر به همان موقعي كه خورشيد طلوع مي كند مي رسد و با خورشيد طلوع مي كند و تقريباً همان موقع كه خورشيد غروب مي كند ماه هم غروب مي كند و آن موقعي است كه ماه نو يك بار ديگر پديدار مي شود.