گلبول های سفید چگونه از بدن دفاع می کنند؟

لکوسیت ها یا سلول های سفید خون بر اساس نوع گرانول (دانه) های موجود در سیتوپلاسم و شکل هسته به دو گروه تقسیم می شوند.

این دو گروه عبارتند از:

1) گرانولوسیت ها یا چند هسته ای ها
2) آگرانولوسیت ها یا تک هسته ای ها

هم گرانولوسیت ها و هم آگرانولوسیت ها هنگامی که در پلاسمای خون معلق اند کروی شکل اند. اما بعضی از آنها پس از ترک رگ های خونی و تهاجم به بافت ها آمیبی شکل می شوند.

هسته گرانولوسیت ها دو یا تعداد بیشتری لوب (بخش) دارد. گرانولوسیت ها شامل «نوتروفیل» ها، «ائوزینوفیل» ها و «بازوفیل» ها هستند.

⇐ نوتروفیل ها سلول های پر تحرکی هستند که می توانند با عمل فاگوسیتوز (بیگانه خواری) موجب از بین رفتن ذرات خارجی و بافت های در حال تخریب شوند.

⇐ ائوزینوفیل ها از نظر ظاهری شبیه نوتروفیل ها هستند. این سلول ها در عفونت های انگلی افزایش می یابند و با ترشح موادی می توانند بسیاری از انگل ها را نابود کنند. در حساسیت ها (آلرژی ها) نیز تعداد ائوزینوفیل ها زیاد می شود.

⇐ بازوفیل ها در ترشح ماده ای به نام «هپارین» که یک ماده ضد انعقاد خون است و نیز در ترشح «هیستامین» که گشاد کننده رگ ها است دخالت دارند.

آگرانولوسیت ها گرانول اختصاصی ندارند، ولی حاوی «لیزوزوم» هستند. هسته آنها گرد یا دندانه دار است. این گروه شامل «لنفوسیت» ها و «منوسیت» ها هستند.

منوسیت ها پس از خروج از خون و ورود به بافت های بدن به صورت سلول های درشتی به قطر 80 میکرومتر به نام «ماکروفاژ» در می آیند (هر میکرومتر (میکرون) برابر یک میلیونیوم متر است) در حقیقت منوسیت ها به وسیله پدیده ای به نام «دیاپدز» از منافذ رگ های خونی عبور می کنند و وارد بافت ها می شوند و تبدیل به ماکروفاژ می شوند (در نتیجه ماکروفاژ ها درخون وجود ندارند).

گلبول های سفید خون یا لکوسیت ها در دفاع بدن در مقابل عوامل بیگانه دخالت دارند. این سلول ها هنگامی که به صورت معلق در خون گردش می کنند، به شکل کروی و غیر متحرک هستند. ولی هنگام مواجه شدن با ماده ای که می خواهند با آن مبارزه کنند، توانایی پهن شدن و تحرک را کسب می کنند.

لکوسیت ها می تواننداز طریق دیاپدز، با عبور از بین سلول های پوششی، وریدچه ها و مویرگ ها را ترک کرده و به داخل بافت همبند نفوذ کنند (دیاپدز روندی است که مسئول جریان یک طرفه گرانولوسیت ها و منوسیت ها از خون به بافت ها است).

از مناطق ملتهب مواد شیمیایی آزاد می شود که موجب افزایش دیاپدز می شود.

تعداد لکوسیت ها در خون بر حسب سن، جنس و شرایط فیزیولوژیک (طبیعی) بدن متغیر است. در بالغین طبیعی تقریباً 6000 تا 10000 لکوسیت در هر میکرولیتر خون وجود دارد.