کاربرد کانی‌ها

کانی‌ها در آغاز به همان صورت که از پوسته‌ی زمين به دست می‌آمدند، به کار می‌رفتند. برخی از اين کانی‌ها که بلورهای ظريف و پايدار در برابر فرسايش داشتند، پس از صيقل‌کاری و تراش خوردن، به عنوان آرايش به کار می‌رفتند. به اين کانی‌ها سنگ‌های قيمتی يا جواهر می‌گوييم. الماس، فيروزه، ياقوت کبود، زمرد، زبرجد، لعل، چشم گربه، عقيق، مرواريد، و درّکوهی از مهم‌ترين کانی‌های گران‌بها هستند.

از زمانی که بشر به فن‌آوری ذوب کردن فلز، قالب‌ريزی و توليد آلياژ دست يافت، کاربرد کانی‌ها نيز گسترش يافت. امروزه بيش از 40 نوع کانی و صدها ترکيبی که از آن‌ها به دست می‌آيد، در صنعت کاربرد دارند. در ادامه به برخی از اين کاربردها اشاره می شود.

اليوين: جواهر و مواد ديرگداز

پيروکسن‌ها: جواهر، به دست آوردن فلزهای کمياب

آمفيبول‌ها: جواهر، پارچه‌ی مقاوم به آتش و مواد ديرگداز

ميکاها: عايق الکتريکی در راديو، تلويزيون و ديگر دستگاه‌های الکتريکی، شيشه‌ی دريچه‌ی کوره‌های ذوب فلز، کاغذ ديواری، لاستيک‌سازی، کاغذ معمولی، رنگ‌روغن نسوز، طلق سماور و چراغ آشپزخانه

تورمالين: الکترونيک، به دست آوردن بُر، جواهر

تالک: کاغذسازی، نساجی، لاستيک سازی، صابون خياطی، صفحه کليد برق، سراميک‌سازی، حشره‌کش، عايق پشت‌بام، پودر بچه و مواد آرايشی

سرپانتين: سنگ‌ روکار ساختمان، مواد ديرگداز، به دست آوردن منيزيم

آزبست: پارچه‌ی نسوز، توری چراغ، عايق حرارتی، لنت ترمز، لوله و ورقه‌های سيمانی. کاربرد آن به دليل نقش آن در بروز بيماری در شش‌ها، ممنوع شده است.

کوارتز : ساعت‌سازی، ابزارهای نوری و اخترشناسی، کاغذ، شيشه، سمباده و جواهر

ارتوزها: لعاب چينی و کاشی

پلاژيوکلازها: جواهر و نمای ساختمان

کائولينيت: ظرف چينی، کاغذ، رنگ‌ و پلاستيک

ژيپس: ساختمان‌سازی، مجسمه‌سازی، کاغذ، کند‌کننده در سيمان پورتلند، افزايش باروری خاک، بتونه‌ی نقاشی و برای رشد مخمرها در صنعت غذا.

باريت: دارو، عکس‌برداری از لوله‌ی گوارش، رنگ، پلاستيک، مواد عايق، کاغذ و گل حفاری

کلسيت: سنگ نمای ساختمان، مجسمه‌سازی، سيمان، تصفيه‌ی آب، شيشه‌سازی، چرم‌سازی، ابزارهای نوری برای ايجاد نور پلاريزه، کاغذ سازی، کشاورزی و ذوب فلزها

دولوميت: ساختن آجر برای آستر کوره‌های حرارتی و سيمان پورتلند

منيزيت: آجر نسوز، به دست آوردن منيزيم

زرنيخ: پزشکی، رنگ‌سازی، حشرهکش و تهيه‌ی ارسنيک

آپاتيت: کودهای شيميايی و اسيدفسفريک

مالاکيت: مواد آرايشی، نمای درونی ساختمان و تهيه‌ی مس

هاليت : سديم و کلر، شوينده‌ها، پارچه بافی، چوب‌بری، رنگرزی، چرم‌سازی، کودسازی، نگهداری مواد غذايی و خنک کننده‌ی موتور يخچال

سيلويت: به دست آودرن پتاسيم و کلر و کود شيميايی

فلوئوريت: ذوب فلزها و ابزارها نوری

گوگرد: اسيدسولفوريک، لاستيک‌سازی، نساجی، دباغی، رنگ‌سازی، کاغذسازی، مواد منفجره، کبريت‌سازی، سم دفع آفت، کود و حشره‌کش

طلا: جواهر، سکه، دندان، ترانزيستورها و ديودها، هواپيماسازی، صنعت فضا وکاتاليزور فرايندهای شيميايی

نقره: جواهر، سکه، کاغذسازی و کاتاليزور فرايندهای شيميايی

مس: صنعت الکتريکی و الکترونيک، لوله‌سازی، سکه، ظرف، آلياژ، رنگ آب و سبز، آبکاری، مواد آرايشی، فرايندهای شيميايی و محلول شوايتزر(حلال سلولز پنبه)

الماس: جواهر، ابزار برنده و سايند و سرمته‌ی حفاری

گرافيت: ساختن بوته‌ی کوره‌های فولادسازی، رنگ‌سازی، صنعت برق، نيروگاه‌های هسته‌ای، واکس و مدادسازی

از بسياری از کانی‌ها نيز فلزهای مهمی به دست می‌آيد يا در فرآيند توليد فلز به کار می‌روند:. سيدريت، مانيتيت، هماتيت و ليمونيت(آهن)، اسميت سونيت و اسفالريت(روی)، سروزيت و گالن(سرب)، کالکوسيت، کالکوپيريت و کوپريت(مس).